Kun je het geluid van kauwen niet verdragen? Acteur Melissa Gilbert heeft er ook moeite mee

Actrice Melissa Gilbert, bekend van haar rol als Laura, ook bekend als “Half Pint”, in de tv-serie Klein Huis op de Prairievertelt over haar moeilijke ervaringen met een neurologische aandoening die misofonie wordt genoemd.

Bij mensen met misofonie kunnen alledaagse geluiden van andere mensen, zoals kauwen of zelfs ademen, intense gevoelens van stress oproepen.

Als een van haar Little House-collega’s kauwgom zou kauwen, zou eten of op zijn nagels zou tikken, “zou ik zo graag weg willen rennen”, zei Gilbert in een interview met Mensen.

“Ik werd knalrood, mijn ogen vulden zich met tranen en ik zat daar maar, me ellendig en vreselijk schuldig voelend omdat ik zo’n hekel had aan al die mensen — mensen van wie ik hield,” vertelde ze.

Het was ‘een heel donker en moeilijk deel van mijn jeugd’, aldus Gilbert, nu 60 jaar oud en getrouwd met Dertigplussers acteur Timothy Busfield.

Toen ze eenmaal moeder werd, wisten haar kinderen dat hun moeder boos kon worden op hun kauwgom, en kauwgom was verboden. Haar reacties werden nog heftiger toen ze in de menopauze kwam.

“Naarmate de oestrogeenproductie afnam, sijpelde de woede binnen en begon het echt invloed te hebben op mijn dagelijkse omgang met dierbaren”, zei ze.

Gilbert wist dat de aandoening een naam had, maar ze wist niet dat er een behandeling beschikbaar was totdat ze hoorde over het Duke Center for Misophonia and Emotional Regulation in Durham, North Carolina, en intensieve therapie onderging. “Het heeft mijn hele leven veranderd,” vertelde Gilbert Mensen.

Ze besloot haar diagnose te delen om het werk van het centrum te promoten en anderen te helpen die het moeilijk hebben.

Wat is misofonie?

Mensen met misofonie zijn doorgaans ongewoon gevoelig voor en reageren heftig negatief op verschillende triggergeluiden die andere mensen maken en die vaak in de mond of het gezicht voorkomen. Hierbij valt te denken aan slurpen, knarsen, kauwen, ademhalen en de keel schrapen, zegt Zach Rosenthal, PhD, klinisch psycholoog en directeur van het Duke Health Center in Durham, North Carolina.

Die geluiden kunnen iedereen onder de juiste omstandigheden irriteren, dus hoe weet je of jouw reacties een teken zijn van de stoornis? Volgens experts is het de intensiteit van je reactie en hoeveel het je dagelijkse leven verstoort.

Als het geluid u enigszins irriteert, bent u een normaal mens. Als het geluid u zo boos maakt dat u iemand pijn wilt doen, kan het zijn dat u misofonie heeft.

Hoewel anderen vaak denken dat iemand met misofonie overdreven reageert, kan de persoon zijn of haar gevoelens van woede of irritatie als oncontroleerbaar ervaren.

“Niemand met misofonie wil misofonie”, zegt Dr. Rosenthal.

Misofonie kan vecht-of-vluchtreactie veroorzaken

Onderzoek naar misofonie suggereert dat bepaalde geluiden een vecht-of-vluchtreactie in het autonome zenuwstelsel veroorzaken die niet voorkomt bij mensen zonder de aandoening.

Volgens Rosenthal is het mogelijk dat mensen met misofonie over zeer gevoelige alarmsystemen beschikken en deze onschuldige geluiden als bedreigend ervaren.

Is er een manier om de diagnose misofonie te krijgen?

Misofonie is officieel geen medische diagnose, zegt Rosenthal.

“Maar zorgverleners kunnen gevalideerde zelfrapportagevragenlijsten gebruiken, zoals de Duke Misophonia Questionnaire, of klinische interviews zoals het Duke Misophonia Interview, om iemands triggers, bijwerkingen en de daarmee samenhangende dagelijkse beperkingen als gevolg van deze ervaringen te beoordelen”, zegt hij.

Misofonie is niet hetzelfde als OCD

“Soms verwarren clinici misofonie ten onrechte met een obsessief-compulsieve stoornis, maar wetenschappelijk onderzoek is hier duidelijk over: misofonie is niet zomaar een vorm van OCD”, aldus Rosenthal.

En OCD is niet de meest voorkomende diagnose bij mensen die ook misofonie hebben. Angststoornissen en andere stemmingsstoornissen lijken het meest voor te komen, zegt hij.

Volgens Rosenthal diagnosticeren zorgverleners misofonie soms ook verkeerdelijk als hyperacusis, een audiologische diagnose voor mensen die geluiden luider ervaren dan de geluiden om hen heen.

“Misophonische triggergeluiden kunnen zacht, luid en alles daartussenin zijn; hyperacusis is gerelateerd aan ongemak door luidheid”, legt hij uit.

Wat is de behandeling voor misofonie?

Er is geen specifieke behandeling voor alle mensen met misofonie, omdat alle mensen met deze aandoening verschillend zijn en een individuele aanpak nodig hebben, zegt Rosenthal.

Op basis van het momenteel beschikbare onderzoek wordt gedacht dat de meest bruikbare behandelplannen flexibel, multidisciplinair en afgestemd op de patiënt zijn, dat familieleden erbij betrokken worden en dat er gebruik wordt gemaakt van op bewijs gebaseerde werkwijzen, zegt hij.

Cognitieve gedragstherapieën (CGT) kunnen mensen helpen nieuwe denkpatronen te ontwikkelen, emoties te beheersen en te leren hoe ze kunnen reageren op emotionele stress die verband houdt met misofonie. Ook kunnen ze zo hun dagelijks functioneren verbeteren.

Afhankelijk van de ernst van de stoornis en of er sprake is van andere problemen, zoals angststoornissen of depressie, kunnen ook andere specialisten bij de behandeling betrokken worden:

Audiologen kunnen het gehoor beoordelen en geluidsgeneratoren gebruiken om triggerende geluiden te neutraliseren en zo de reactie te verminderen.
Ergotherapeuten kunnen multisensorische therapie aanbieden om het functioneren rondom triggerende signalen te verbeteren. Zo kunnen mensen op een gezonde manier met dagelijkse situaties omgaan.
Neurologen kunnen onderliggende problemen die mogelijk bijdragen aan misofoniesymptomen, uitsluiten of aanpakken.

In sommige gevallen kunnen artsen medicijnen voorschrijven om bestaande psychische aandoeningen en de emotionele en gedragsmatige problemen die gepaard gaan met misofonie aan te pakken.

Is misofonie een levenslange aandoening?

Uit beschikbaar onderzoek blijkt dat misofonie een levenslange aandoening is, maar er is meer langetermijnonderzoek nodig om dit te bevestigen.

Hoewel de aandoening niet gevaarlijk of levensbedreigend is, kan het een negatief effect hebben op de geestelijke gezondheid, relaties en het welzijn.

Behandeling kan mensen helpen de aandoening onder controle te houden en hun kwaliteit van leven te verbeteren.

Wat te doen als u denkt dat u misofonie heeft

“Ons advies is om op de hoogte te blijven van de snelgroeiende wetenschap van misofonie, erover te praten met uw kinderarts of huisarts, hen betrouwbare informatie te geven over misofonie en hulp te zoeken bij professionals die een beoordeling en behandeling bieden die gebaseerd is op redelijk wetenschappelijk bewijs”, aldus Rosenthal.

Bedenk dat er geen specifieke behandeling is voor alle mensen met misofonie. Iedereen die belooft een ‘genezing’ te hebben gevonden, moet met de nodige voorzichtigheid worden bekeken, zegt Rosenthal.

“Maar dat betekent niet dat mensen zich hopeloos moeten voelen over het zoeken naar hulp,” benadrukt hij. “Zoek zorg bij een audioloog die problemen met geluidsintolerantie behandelt, zoals hyperacusis of tinnitus (oorsuizen). En zoek zorg bij geestelijke gezondheidszorgverleners die evidence-based behandelingen aanbieden die individueel kunnen worden afgestemd om copingvaardigheden te verbeteren en het dagelijks functioneren te verbeteren.”