Wie is Sanae Takaichi, de eerste vrouwelijke premier in de geschiedenis van Japan
Zijn opkomst tot premier van Japan vertegenwoordigt een historisch moment voor het land. Op 64-jarige leeftijd is Sanae Takaichi de eerste vrouw die het ambt van premier bekleedt, nadat ze de voorverkiezingen van de Liberale Democratische Partij (LDP) had gewonnen met 237 stemmen van de 465 afgevaardigden in het Lagerhuis. Bijgenaamd de ‘IJzeren Dame’, ultraconservatief en met een korte periode als televisiepresentator, dit zijn slechts enkele van de elementen die een complexe en verdeeldheid zaaiende persoonlijkheid opbouwen, die aan de macht kwam in een moment van diepe crisis voor Japan.
Carrière en toegang tot de politiek
Sanae Takaichi voltooide haar studie door in maart 1984 af te studeren in bedrijfskunde aan de Kobe Universiteit, waarna ze verder ging bij het prestigieuze Matsushita Institute of Government and Management en vervolgens internationale ervaring opdeed als een United States Congressional Fellow.
Voordat Takaichi zich aan de politiek wijdde, gaf zij in oktober 1989 les aan het Nihon Junior College of Economics en werd later in april 2004 hoogleraar economie aan de Kinki Universiteit. Maar er is ook meer in haar verleden, van haar korte periode als televisiepresentator tot haar passie voor heavy metal-muziek (ze was drummer). Ze is ook een duiker en autoliefhebber.
Haar intrede in de politiek dateert uit de jaren tachtig, maar het was in 1993 dat ze voor het eerst werd verkozen tot lid van het Japanse Huis van Afgevaardigden. Een jaar na de oprichting trad ze toe tot de Liberaal-Democratische Partij (LDP), waar ze belangrijke functies bekleedde: ze leidde de Policy Research Council van de LDP (voor drie termijnen) en was minister van Binnenlandse Zaken en Communicatie gedurende de langste periode in de geschiedenis van het land. Hij bekleedde ook de functie van minister belast met Economische Veiligheid.
Takaichi had in 2021 en 2024 al twee keer geprobeerd zich kandidaat te stellen voor het leiderschap van de LDP en vervolgens voor de functie van premier, waarmee hij een door mannen gedomineerde wereld uitdaagde. In 2025 haalde ze het eindelijk en werd ze verkozen, waarmee ze de eerste vrouwelijke premier in de geschiedenis van Japan werd.
De Japanse ‘ijzeren dame’.
Als opvolger van Shigeru Ishiba wordt Sanae Takaichi geconfronteerd met een context van diepe crisis voor de Japanse politiek. Haar bijnaam zegt al veel over haar: de ‘ijzeren dame’ van Tokio, die toegaf dat ze zich verwant voelde met de voormalige Britse leider Margaret Thatcher vanwege haar ‘stevige karakter, onwrikbare overtuigingen en vrouwelijke warmte’.
Takaichi is een ultraconservatieve erfgenaam van haar politieke mentor Shinzo Abe. Zij werd in 2022 vermoord en was het die de teugels van de meest nationalistische vleugel van de LDP overnam en de visie van een ‘sterk Japan’ en het ‘Vrije en Open Indo-Pacific’-initiatief erfde en promootte.
In een paradox die ons meer dan bekend is, is de eerste vrouwelijke premier van Japan geen voorstander van de gendergelijkheidsagenda en verzet hij zich actief tegen hervormingen die gericht zijn op het bevorderen van gelijkheid, zoals het toestaan dat getrouwde paren verschillende achternamen behouden of het toestaan dat leden van de moederlijn van de keizerlijke familie de troon bestijgen. Het behoeft geen betoog dat hij sterk gekant is tegen het homohuwelijk. De laatste tijd heeft hij zijn positie verzacht door veranderingen en concessies te beloven met betrekking tot de opvoeding van kinderen (babysitkosten, kinderopvang).
Tegenstanders noemen het inherent ‘patriarchaal’ en stellen dat deze overwinning geen significante vooruitgang zal opleveren, vooral niet voor Japanse vrouwen, omdat het de traditionele nationalistische waarden consolideert. Prioriteiten voor Takaichi zijn het nationale veiligheids- en defensiebeleid. Als reactie op een onstabiele geopolitieke omgeving pleit Takaichi ervoor om van Japan een militair autonomer en assertiever land te maken.
