Nieuwe COVID-variant XEC is er: wat zijn de symptomen?

Nu de COVID-piek van de zomer, veroorzaakt door de zogenaamde FLiRT-varianten, eindelijk lijkt af te nemen, vrezen Amerikaanse gezondheidsautoriteiten dat een nieuwe variant genaamd XEC – die zich snel door Europa verspreidt – een nieuwe golf van ziekten in de Verenigde Staten kan veroorzaken.

Volgens het wereldwijde wetenschappelijke initiatief GISAID.org heeft deze nieuwste variant van het coronavirus een sterke groei laten zien in Denemarken, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Een andere informatiebron over COVID-varianten, Outbreak.info, meldt dat wetenschappers XEC in minstens 28 landen hebben aangetroffen, waaronder Australië, China en Zuid-Korea.

Ziekten die aan XEC kunnen worden toegeschreven, zijn in de Verenigde Staten nog steeds te beperkt om te verschijnen op de door de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) gedeelde grafieken. Ze vormen minder dan 1 procent van de gevallen, maar bewakingsteams hebben een klein aantal ziekten geïdentificeerd in verschillende staten: Arizona, Californië, Colorado, Delaware, Florida, Hawaï, Illinois, Iowa, Maryland, Massachusetts, Michigan, Nebraska, Nevada, New Jersey, New York, North Carolina, Ohio, Pennsylvania, Rhode Island, South Carolina, South Dakota, Texas, Utah, Virginia en Washington.

“XEC komt momenteel niet veel voor in de Verenigde Staten, maar dat zal waarschijnlijk veranderen als het inderdaad evolutionair beter geschikt is dan de huidige dominante varianten”, zegt Amesh Adalja, MD, senior onderzoeker bij het Johns Hopkins Center for Health Security en woordvoerder van de Infectious Disease Society of America.

Hoe verschilt XEC van de huidige topvarianten?

Op dit moment is de coronavirusvariant KP3.1.1 (een nauwe verwant van andere belangrijke varianten — KP.2, KP.2.3 en KP.3) verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de COVID-19-infecties in het land.

XEC is echter anders, omdat het een ‘recombinant’ virus is, wat betekent dat het kenmerken van twee andere varianten (in dit geval KS.1.1 en KP.3.3) bevat, legt Peter Chin-Hong, MD, hoogleraar geneeskunde aan de Universiteit van Californië in San Francisco, die gespecialiseerd is in infectieziekten, uit.

Hij wijst erop dat XEC een mutatie heeft in een zogenaamd spike-eiwit dat de binding aan menselijke cellen kan verbeteren, wat op zijn beurt de besmettelijkheid kan vergroten.

Eric Topol, MD, directeur van het Scripps Research Translational Institute, plaatste onlangs op X (voorheen Twitter) dat de XEC-variant “het grootste groeivoordeel heeft van alle circulerende (varianten).”

Bieden vaccins voldoende bescherming?

Dr. Chin-Hong adviseert het publiek om “nieuwsgierig en waakzaam” te zijn, maar zich niet al te veel zorgen te maken over XEC: de variant lijkt volgens hem geen groter gezondheidsrisico te vormen dan andere momenteel circulerende varianten.

Hoewel het bijgewerkte COVID-vaccin voor 2024-2025 specifiek is ontwikkeld om te beschermen tegen varianten uit het recente verleden, is XEC nauw verwant aan die varianten. Volgens Chin-Hong wordt daarom verwacht dat het vaccin ook effectief zal zijn tegen XEC.

Daarom benadrukken Chin-Hong en andere zorgverleners het belang van vaccinatie, vooral voor mensen die bijzonder kwetsbaar zijn voor ernstige COVID-19, zoals ouderen of mensen met een zeer verzwakt immuunsysteem. In deze groepen zal de immuniteit van eerdere vaccinaties of infecties inmiddels waarschijnlijk voldoende zijn uitgewerkt.

De CDC biedt informatie over hoe u een vaccinatieaanbieder bij u in de buurt kunt vinden.

Wat zijn de symptomen van de XEC-variant?

Als u symptomen van COVID-19 vertoont, raadt de CDC u aan om u te laten testen. Zo kunt u de oorzaak vaststellen, maatregelen nemen om te voorkomen dat u de ziekte aan anderen doorgeeft en indien nodig een behandeling ondergaan om de kans op een ernstige ziekte te verkleinen.

Volgens Chin-Hong en Dr. Adalja zijn de symptomen van XEC niet veranderd ten opzichte van de laatste lijst van de CDC en lijken ze op die van FLiRT-varianten:

Verstopte neus of loopneus
Keelpijn
Vermoeidheid
Hoofdpijn
Hoest
Spier- of lichaamspijnen
Koorts of koude rillingen
Misselijkheid of braken
Diarree
Nieuw verlies van smaak of reuk
Kortademigheid of moeite met ademhalen

Chin-Hong benadrukt dat kortademigheid vaker voorkomt bij oudere of immuungecompromitteerde personen die het afgelopen jaar geen vaccinatie hebben gehad.

XEC is de nieuwste, maar niet de laatste COVID-variant die we ooit zullen zien

De nieuwste variant is zeker niet de laatste, maar door de toenemende immuniteit van de gemeenschap, bijgewerkte vaccinaties en medicijnen zoals Paxlovid en andere antivirale middelen is het onwaarschijnlijk dat we een toename van ernstige ziektegevallen op pandemieniveau zullen zien naarmate er meer varianten opduiken, merkt Adalja op.

“Varianten zullen eeuwig komen en gaan,” zegt hij. “Er zal altijd een variant opkomen en een variant verdwijnen, eigenlijk voor altijd. En luchtwegvirussen zullen zich voortdurend ontwikkelen om te proberen een deel van de immuniteit te omzeilen die eerdere infecties en vaccinaties hebben veroorzaakt.”